İstanbul’daki Rusya-Ukrayna Görüşmesi Sonuçları ve Güncel Gelişmeler

Ukrayna ve Rusya Heyetleri Arasındaki İkinci Toplantı Sonuçlandı

Ukrayna ve Rusya temsilcileri, 17 günlük arayla İstanbul’da düzenlenen ikinci görüşmelerini tamamladı. Taraflar, ilk tur görüşmelerden sonra bugün, yaklaşık 15 dakika yürüme mesafesindeki Çırağan Sarayı’nda üçüncü bir üçlü toplantıya katıldılar. Türkiye Dışişleri Bakanlığı resmi sözcüsü Öncü Keçeli, toplantının “Olumsuz sonuçlar doğurmadığını” ve taraflar arasında yeni bir esir takası üzerinde anlaşma sağlandığını açıkladı.

Görüşmelerde Ukrayna tarafı, Rusya’ya kaçırılan yüzlerce çocuk ve diğer savaş esirlerinin iadesi için detaylı liste sundu. Kiev, ayrıca ateşkesin kalıcı olmasını ve savaş esirlerinin serbest bırakılmasını talep ediyordu. Moskova ise kendi barış şartlarını içeren bir belgeyi Ukrayna heyetine iletmek niyetindeydi.

Görüşmenin Detayları ve Katılımcılar

İstanbul’daki görüşme toplamda 1 saat 10 dakika sürdü. Toplantıya, Türkiye Dışişleri Bakanı Hakan Fidan başkanlık ederken, Milli İstihbarat Teşkilatı Başkanı İbrahim Kalın da hazır bulundu. Rus tarafını temsil eden lider, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in en yakın danışmanı Vladimir Medinskiy olurken, Ukrayna’nın başındaki isim değişmedi ve Savunma Bakanı Rüstem Umerov yeniden müzakere ekibinin liderliğini üstlendi.

Fidan, açılış konuşmasında, “Asıl amacımız sürdürülebilir ve kalıcı bir barış ortamını tesis etmektir. Bu, enerji, gıda ve ulaşım güvenliği gibi küresel meselelerin çözümüne de katkı sağlayacaktır. Türkiye olarak, barış için her türlü kolaylaştırıcı adımı atmaya hazırız” ifadelerini kullandı. Ayrıca, iki ülke temsilcilerine, “Aynı coğrafyanın insanları olarak kültürel, ekonomik ve siyasi bağlarımız güçlüdür ve bu güven, bizim müzakerelerdeki en büyük güvencemizdir” şeklinde seslendi.

İlk tur görüşmenin ardından hızla bir ateşkese ulaşma beklentisi azalsa da, sürecin devam etmesine dair umutlar canlı tutuluyor. Bu bağlamda, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Vilnius’taki NATO Zirvesi sırasında yaptığı açıklamada, “Barış için gerekli adımları atmaya hazırız” diyerek, olası ateşkes ve insani önlemlerin başlangıç olabileceğini vurguladı. Zelenskiy, görüşmelerin sonuç vermemesi halinde yeni yaptırımlar uygulanmasını da gündeme getirdi.

Ukrayna’nın Temel Talepleri ve Rusya’nın Tutumu

Ukrayna, masaya koşulsuz ve tam bir ateşkes talebiyle oturacaklarını yineledi. Ayrıca, savaş sırasında kaçırılan çocukların iadesi ve esirlerin serbest bırakılması, müzakerelerin önemli gündem maddeleri arasında yer alıyor. Ukrayna’nın müzakere ekibinden bir yetkili, İstanbul’da barış için büyük adımlar atmaya hazır olduklarını belirtti. Ayrıca, Ukrayna, barış döneminde savaş tazminatı ödemesini ve ordusuna herhangi bir sınırlandırma olmamasını içeren bir barış teklifini BM ve uluslararası ortaklara iletecek.

Öte yandan, Rusya ise koşulsuz ateşkese karşı çıkıyor ve BM Büyükelçisi Vasiliy Nebenzya, geçtiğimiz Cuma günü yaptığı açıklamada, “Ateşkes süresince Batılı ülkelerin Ukrayna’ya silah sevkiyatını durdurması, anlaşmanın temel şartlarından biridir” diyerek tutumunu netleştirdi. Rus ordusunun Ukrayna’nın yaklaşık %20’sini kontrol ettiği, bu alanın Türkiye’nin Konya ilinin yaklaşık üç katı büyüklüğünde olduğu belirtiliyor. Zelenskiy, geçen ay Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile doğrudan görüşmeyi teklif etmiş, ABD Başkanı Donald Trump ise İstanbul’da buluşma çağrısında bulunmuştu. Ancak, Rusya bu teklifleri görmezden gelerek, düşük seviyeli bir heyetle İstanbul’a gelmişti.

Diğer Ülkelerle Yapılan Görüşmeler ve Ortak Çabalar

İstanbul’daki üçüncü toplantı öncesinde, Ukrayna Dışişleri Bakan Yardımcısı Sergiy Kyslytsya ve Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisi Başkanı Danışmanı Oleksandr Bevz, Almanya, İtalya ve İngiltere temsilcileriyle ayrı ayrı görüşmeler gerçekleştirdi. Rus basını, Pazar günü Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile telefon görüşmesi yaparak İstanbul müzakerelerini ele aldığını duyurdu. Ayrıca, ABD, ilk tur görüşmelerin ardından, Vatikan’ın ev sahipliğinde devam edilmesini teklif etmişti. Türkiye ise, geçen yıl Antalya ve İstanbul’da, Ukrayna ve Rusya bakanlarını bir araya getirerek barış görüşmelerine öncülük etmişti. Almanya’nın koalisyon ortağı SPD’nin Meclis Grup Başkanı Matthias Miersch, İstanbul’daki görüşmeler için, “Diplomasiye her fırsatla yaklaşmak önemli. En azından, yeniden müzakereler başladı” değerlendirmesinde bulundu.

Ukrayna’nın En Kapsamlı Operasyonu ve Sonuçlar

Bugünkü görüşmeler, Ukrayna’nın savaşın başından bu yana Rusya’ya karşı düzenlediği en büyük ve en kapsamlı saldırıların gölgesinde gerçekleşti. Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), “Örümcek Ağı Operasyonu” adı verilen özel operasyonla, Olenya ve Belaya hava üslerini hedef aldı. Zelenskiy, operasyonun yaklaşık bir buçuk yıl süren hazırlıkların sonucu olduğunu belirtti ve Rusya’nın bombardıman uçağı filosunun yüzde 34’ünün imha edildiğini iddia etti. SBU yetkilileri, kamyon kasalarında gizlenmiş 117 küçük insansız hava aracını, park halindeki Rus savaş uçaklarını ve erken uyarı uçaklarını hedef aldıklarını açıkladı. Operasyonun toplam maliyetinin 7 milyar dolar olduğunu belirttiler. Zelenskiy, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Rusya’ya baskı uygulamak, yaptırımlar ve orduyla baskı kurmak, diplomasi yoluyla ilerlemek zorundayız” ifadelerini kullandı.