Nöbetçi Eczaneler
Evrenin Gizemli Dünyasında Çığır Açan Bir Keşif
Bilim dünyasını şaşkına çeviren yeni bir keşif, evrenin temel kurallarını yeniden sorgulamamıza neden oldu. Astronomlar, genellikle yıldızların ölüm süreçlerinde yok olması gereken bir bölgede ilk kez varlığı doğrulanan bir gezegenle ilgili çarpıcı bir bulguya imza attılar. Bu olağanüstü keşif, James Webb Uzay Teleskobu sayesinde gerçekleştirildi ve WD 1856+534b adlı, yasak bölge olarak adlandırılan alanda hayatta kalan ilk gezegen olarak kayıtlara geçti.
Yasak Bölgedeki Donmuş Gezegen
WD 1856+534b isimli bu dev gaz gezegeni, yaklaşık 5.8 milyar yaşındaki bir beyaz cüce yıldız olan WD 1856+534 etrafında dönüyor. Sadece 82 ışık yılı uzaklıktaki bu yıldız, Draco (Ejderha) takımyıldızında yer almakta. İlk defa 2020 yılında NASA’nın TESS uydusu ve yer tabanlı gözlemevleri tarafından tespit edilen bu Jüpiter büyüklüğündeki cisim, yıldızının önünden her 1.4 günde bir geçiş yaparak gözlemlendi. Ancak, o dönemde bu cismin gezegen mi yoksa düşük kütleli bir kahverengi cüce mi olduğu net olarak belirlenememişti. Özellikle, bu kadar yakın bir yörüngede dönmesi, Merkür’ün Güneş’e uzaklığından 30 kat daha kısa olması, bilim insanlarında büyük bir merak ve soru işaretleri uyandırıyordu.
Yeni Çalışma ve Çözüm: JWST ile Gerçekler Gün yüzüne çıktı
Michigan Üniversitesi’nden Mary Anne Limbach liderliğindeki araştırma ekibi, James Webb Uzay Teleskobu’nin Orta Kızılötesi Aleti (MIRI) kullanarak bu gizemi çözdü. Elde edilen veriler, WD 1856+534b’nin aslında bir gezegen olduğunu netleştirdi. Bu keşif, bilim camiasında büyük yankı uyandırdı ve “ölüm döngüsündeki yıldız evrelerinde hayatta kalan ilk gezegen” olma özelliği taşıyor.
Ölümsüz Yıldız Evresinde Hayatta Kalma Sırrı
Güneş benzeri yıldızlar, ömürlerinin sonunda devleşerek kırmızı dev evresine girerler ve dış katmanlarını kaybederek yoğun bir çekirdek haline dönüşürler. Bu süreçte, genellikle yakınlarındaki tüm gezegenler yok olma tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bilimsel modeller, yıldızın çevresindeki 2 astronomik birimlik alana “yasak bölge” denildiğini ve bu sınırın içindeki gezegenlerin, kırmızı devin genişlemesiyle tamamen yok olmasının beklendiğini öne sürüyor.
Gezegen Nasıl Hayatta Kaldı?
Bilim insanlarına göre, WD 1856+534b gezegeni, yıldızın kırmızı dev evresine geçmeden önce daha uzak bir yörüngede bulunuyordu. Ancak, yıldız beyaz cüceye dönüştükten sonra, muhtemelen başka bir gezegen veya yıldızın çekimsel etkisiyle iç bölgelere göç etti. Bu süreç, “yasak bölge içi göç” olasılığı, gezegenlerin yaşam döngüsü ve evrimini anlamamızda yeni kapılar açabilir ve mevcut teorileri yeniden gözden geçirmemize neden olabilir.
En Soğuk Öte Gezegenlerden Birisi
James Webb ile yapılan detaylı analizler, WD 1856+534b’nin kütlesinin Jüpiter’in yaklaşık 5.2 katı olduğunu ve yüzey sıcaklığının -125°F (yaklaşık -87°C) olduğunu ortaya koydu. Bu, doğrudan ışığı gözlemlenmiş en soğuk öte gezegenlerden biri olarak kayıtlara geçti. Bu düşük sıcaklık, gezegenin yıldızdan gelen enerjiden neredeyse hiç faydalanmadığını ve geçmişteki koşullardan radikal bir değişim yaşadığını gösteriyor. Bu bulgular, evrende var olan en ilginç ve şaşırtıcı gezegenlerden biri olmasını sağlıyor.