Japonya
Her geçen yıl, Japon toplumunda artan oranda insanlar, gündelik yaşamdan ve sosyal hayattan uzaklaşmayı tercih ediyor. Bu bireyler, genellikle kendilerini tamamen izole ederek, uzun süreler boyunca dış dünyadan kopuk bir yaşam sürüyorlar. Bu durum, zamanla büyük bir toplumsal sorun haline dönüşüyor ve “Hikikomori” adıyla anılıyor.
Hikikomori Nedir?
“Hikikomori” terimi, Japonca’da “elini ayağını çekmek” anlamına gelir. Bu kavram, kendisini toplumdan tamamen soyutlayan ve genellikle aylar veya yıllar boyunca odasından çıkmayan bireyleri tanımlar. Bu kişiler, okula, işe veya sosyal aktivitelere katılmayı reddeder, ailesinin evinde yaşar ve dış dünyayla olan fiziksel teması minimum seviyeye indirirler. Bu durum, bireylerin psikolojik ve sosyal gelişimini olumsuz etkileyen ciddi bir sorun olarak görülüyor.
Bir Kayboluş ve Nesil Sorunu
Japonya Sağlık Bakanlığı’nın araştırmalarına göre, ülkede yaklaşık 1,5 milyon hikikomori bireyi bulunuyor. Ancak, gerçek sayı bu rakamın çok üzerinde olabilir çünkü birçok kişi bu durumu gizli tutmayı tercih ediyor. Özellikle pandemi döneminde bu oranlarda ciddi bir artış gözlemlendi ve sadece gençlerle sınırlı kalmayıp, 40’lı ve 50’li yaşlardaki yetişkinleri de etkisi altına aldı. Bu duruma Japon medyasında “80-50 Sorunu” deniyor; yani 80 yaşındaki ebeveynler ve 50 yaşındaki hikikomori çocuklar arasındaki ilişki, bu olgunun ne kadar yaygın ve karmaşık olduğunu gösteriyor.
Nedenleri ve Arka Planı
Hikikomori olgusunun oluşumunda çeşitli sosyokültürel ve psikolojik faktörler rol oynuyor:
- Yoğun akademik ve iş stresi: Öğrencilik ve çalışma hayatındaki yüksek baskı, bireylerin kendilerini yetersiz hissetmesine ve sosyal hayattan kopmasına neden oluyor.
- Aile içi iletişimsizlik: Aile üyeleri arasındaki duygusal bağların zayıflaması veya iletişim eksikliği, kişinin dış dünyadan uzaklaşmasına yol açabiliyor.
- Başarısızlık korkusu: Toplumda başarısız olma korkusu ve utanç, bireylerin kendilerini geri çekmesine neden oluyor.
- Sosyal kaygı ve utangaçlık: Sosyal ortamlarda kendini ifade etmekte güçlük çeken kişiler, zamanla izolasyon tercih ediyor.
- Bireyselliğin bastırılması: Japon toplumunda bireysellik yerine uyum ve kolektiflik ön planda tutuluyor, bu da kişilerin kendilerini ifade etmesini zorlaştırıyor.
Teknolojinin Rolü ve Dijital İzolasyon
Günümüzde internet, video oyunları ve sosyal medya platformları, hikikomori yaşam tarzını pekiştiriyor. Dijital ortamlar, dışarı çıkmadan iletişim kurmayı, alışveriş yapmayı ve eğlenmeyi mümkün kılıyor. Bu da bireylerin fiziksel olarak dış dünyadan uzak kalmasına ve izolasyonun derinleşmesine neden oluyor.
Hükümet ve Ailelerin Yaklaşımları
Japon hükümeti, hikikomori bireylerin topluma yeniden kazandırılması amacıyla çeşitli destek programları geliştirdi. Ailelere yönelik rehberlik ve eğitim hizmetleri, ev ziyaretleri yapan sosyal hizmet uzmanları ve psikolojik danışmanlık merkezleri kuruldu. Ancak, toplumsal damgalama ve bireylerin gönülsüz davranışları, bu girişimlerin etkinliğini azaltıyor. Toplumda farkındalık ve empatiyi artırmak, hikikomori sorununu çözmek için önemli adımlar olarak görülüyor.