Nöbetçi Eczaneler
600 Milyon Işık Yılı Uzaklıkta Dev Bir Kara Delik ve Benzersiz Bir Olay
NASA’nın Hubble Uzay Teleskobu, tarihte ilk kez galaksi merkezinde bulunmayan ve dış bölgede gerçekleşen bir kara delik olayını gözlemledi. Bu dev kara delik, yaklaşık 600 milyon ışık yılı uzaklıkta yer alıyor ve yıldızları adeta parçalayıp yutan bir güçle hareket ediyor.
Bu olağanüstü olay, “AT2024tvd” adıyla tanınıyor ve bilim camiasında büyük heyecan uyandırdı. Kara delik, yaklaşık 1 milyon Güneş kütlesine sahip ve yakınındaki bir yıldızı büyük bir güçle yuttuğu sırada ortaya çıkan yüksek enerjili radyasyon, yalnızca Hubble değil; NASA’nın Chandra X-Işını Gözlemevi, New Mexico’daki Çok Büyük Dizi Radyo Teleskobu (VLA) ve Caltech’in Palomar Gözlemevi gibi birçok gözlemevi tarafından da kaydedildi.
Galaksi Dışındaki Yıldız Yutma Olayı ve Çığır Açan Keşif
AT2024tvd olayı, şimdiye kadar tespit edilen 100’den fazla TDE (Gelgit Bozulumu Olayı) arasında öne çıkıyor çünkü bu olaylar genellikle galaksilerin merkezlerinde gerçekleşir. Ancak bu olay, ilk kez galaksilerin dış bölgelerinden kaynaklandı ve bu, gezegenler ve kara deliklerin evriminde yeni bir kapı araladı.
Kaliforniya Üniversitesi Berkeley’den Prof. Ryan Chornock, bu keşfin, teoride var olduğu düşünülen ve hareket halinde olan, yani “gezgin” süper kütleli kara deliklerin doğrudan gözlemlenmesini sağladığını belirtti. UC Berkeley astrofizikçisi Yuhan Yao ise yaptığı açıklamada, “AT2024tvd, optik gökyüzü taramalarında yakalanan ilk merkez dışı TDE. Bu, gelecekte daha fazla gezgin kara deliğin keşfedilmesine imkan tanıyacak” dedi.
İki Kara Delik ve Galaksinin Gelişimi
Olayın gerçekleştiği galakside, merkezde bulunan devasa kara deliğin yanı sıra, yaklaşık Güneş’in 100 milyon katı kütleye sahip ikinci bir kara delik daha bulunuyor. Ancak bu iki kütleli kara delik, yerçekimsel olarak birbirleriyle doğrudan bir bağlantıya sahip değil. Aralarındaki mesafe yaklaşık 2.600 ışık yılı olup, bu mesafe, Dünya ile Samanyolu’nun merkezinde bulunan Sagittarius A* kara deliği arasındaki mesafenin onda biri kadar.
Küçük kara delik, zamanla kendisine doğru spiral şeklinde yaklaşmakta ve büyük olan merkezdeki kara delikle bir birleşme potansiyeli taşıyor. Bu birleşmenin, evrende önemli sonuçlar doğurabileceği düşünülüyor ve gökbilimciler, bu tür olayların galaksilerin evriminde kritik rol oynayabileceğine inanıyorlar.
Bu keşif, evrenin en gizemli ve güçlü nesnelerinden biri olan kara deliklerin, galaksilerin dışında da var olabileceğine dair yeni bir bakış açısı kazandırıyor ve gökyüzü gözlemlerinde devrim niteliğinde bir adım olarak kabul ediliyor.