Nöbetçi Eczaneler
Obama’nın Başlangıç Noktası ve Günümüz Tartışması
ABD’nin eski Başkanı Barack Obama, 2011 yılında teknoloji devi Apple’ın CEO’su Steve Jobs’a, iPhone üretiminin niçin ABD sınırları içinde gerçekleşmesi gerektiğini sormuştu. O zamanlar bu konu, sadece ekonomik değil, aynı zamanda ulusal gurur ve strateji meselesi olarak görülüyordu. Şimdi ise, yıllar sonra, benzer bir tartışma yeniden gündemde. Geçtiğimiz Cuma günü, eski Başkan Donald Trump, kendi platformu Truth Social’da şu iddiada bulundu: “Apple CEO’su Tim Cook’a uzun zaman önce söyledim: Satılan iPhone’ların tamamını, mümkünse, ABD’de üretmesini bekliyorum. Çin, Hindistan veya başka ülkeler değil. Eğer gerçekleştirilmezse, Apple en az %25 oranında vergi ödemek zorunda kalacak.”
Çin ve Hindistan’dan ABD’ye Geçişin Zorlukları ve Tasarım Değişikliği
Ancak, CNN’de yayımlanan analizler, bu iddiaların önünde bazı önemli engeller olduğunu ortaya koyuyor. Uzmanlar, ABD’de iPhone üretiminin nasıl bir değişim getireceği konusunda dikkat çekici noktalar belirtiyor. Örneğin, iPhone’un tasarımı ve üretim süreçleri, Apple’ın en büyük kâr kalemleri arasında yer alıyor. Çin ve Hindistan gibi ülkelerde, yüksek uzmanlığa sahip devasa fabrikalar ve uzmanlaşmış iş gücü bulunuyor. Bu ülkelerin, Apple’ın milyonlarca iPhone’u üretmek için ihtiyaç duyduğu yüksek verimlilik ve uzmanlık seviyesine ulaşması, kolay değil. Üretimi ABD’ye kaydırmak, fiyatlarda artışlara ve tasarımda köklü değişikliklere yol açabilir.
Mevcut Tedarik Zinciri ve Üretim Altyapısı
Bazı uzmanlara göre, Çin’de kurulu elektronik montaj altyapısı, uzun süredir var olan ve hassas bir şekilde optimize edilmiş bir sistem. Foxconn gibi büyük tedarikçiler, yoğun sezonda 900.000’den fazla çalışanı istihdam ediyor. Ancak, bu istihdamın ne kadarı Çin’de ve ne kadarının doğrudan iPhone üretimine hizmet ettiği henüz net değil. Bu nedenle, sadece montaj aşamasını ABD’ye almak, kritik bileşenlerin büyük oranda Çin’de kalması anlamına gelir, bu da üretim zincirinin önemli bir parçasını yine Çin’e bağımlı kılar.
Uzman Görüşleri ve Otomasyonun Rolü
Analiz firması Moor Insights & Strategy’nin CEO’su Patrick Moorhead, önümüzdeki beş yıl içinde Apple’ın bazı iPhone üretimlerini ABD’ye kaydırmasının mümkün olabileceğini düşünüyor. Ancak, bu geçişin kolay olmayacağını belirtiyor ve “ABD’deki uzmanlık ve beceri eksikliği ile mücadele etmek üzere otomasyon teknolojilerinin devreye alınması gerektiğini vurguluyor. Bu da, iPhone’un tasarımında ve üretim süreçlerinde yeni değişiklikler anlamına gelebilir, örneğin bazı bileşenlerin yapıştırılma yöntemlerinin değiştirilmesi gibi.
Tedarik Zincirinde Kritik Nokta: Çin’deki Güç
Bir diğer önemli nokta ise, Apple’ın tedarikçilerinin büyük çoğunluğunun Çin’de bulunması. Bu durum, sadece montajı ABD’ye taşımakla, tedarik zincirinin diğer önemli halkalarını Çin’den uzaklaştırmak mümkün değil. Kritik bileşenler ve tedarikçiler, halen Çin’de yoğunlaşmış durumda. Bu da, ABD’de üretim yaparken bile, önemli ölçüde Çin’e bağlı kalınacağı anlamına gelir.
Fiyat Artışları ve Piyasa Etkisi
Wedbush Securities’in teknoloji uzmanı ve küresel araştırma direktörü Dan Ives, bu dönüşümün cihaz fiyatını ciddi şekilde etkileyebileceğini öngörüyor. “ABD’de üretim artarsa, iPhone’un fiyatı üç katına çıkabilir,” diyen Ives, tüketicilerin bu maliyet artışını doğrudan hissedeceğini belirtiyor. Bu, hem Apple hem de kullanıcılar açısından büyük bir değişiklik anlamına geliyor ve piyasa dinamiklerini köklü biçimde etkileyebilir.