Nöbetçi Eczaneler
İki Tarafın Sıcak Çatışma ve Diplomasiyi Birleştiren Toplantısı
Ukrayna ve Rusya temsilcileri, 17 gün süren aranın ardından İstanbul’da ikinci kez bir araya gelerek önemli bir diplomatik girişimde bulundu. 16 Mayıs’ta Dolmabahçe Çalışma Ofisi’nde gerçekleşen ilk tur görüşmenin ardından, bugün gerçekleşecek olan toplantının adresi yaklaşık 15 dakikalık yürüme mesafesinde bulunan tarihi Çırağan Sarayı oldu. Toplantıya, Türkiye’nin önde gelen isimleriyle birlikte, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ve Milli İstihbarat Teşkilatı (MİT) Başkanı İbrahim Kalın katıldı. Bu yeni görüşmeler, tarafların diyalog kurma yolunda hızla hareket etmesiyle, büyük umutlar ve beklentiler oluşturdu. İlk toplantının ardından, doğrudan bir barış anlaşmasına ulaşma beklentisi düşük olsa da, sürecin devam edeceğine ilişkin iyimser bir hava hakim.
Toplantı öncesinde, NATO Zirvesi için Litvanya’nın başkenti Vilnius’ta bulunan Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, barış adına atılacak adımların önemine vurgu yaptı. Zelenskiy, olası bir ateşkes ve insani önlemlerin, barışa ulaşmanın ilk adımı olabileceğini belirtti. Eğer görüşmeler başarıyla sonuçlanmazsa, Rusya’ya yeni yaptırımlar uygulanması gerektiğini de sözlerine ekledi. Ukrayna müzakere heyetinden bir kaynak ise, Rusya’nın önceki katı tutumunu terk etmesi ve esneklik göstermesi gerektiğine dikkat çekti. AFP’ye konuşan kaynak, “Eğer Rusya ilerlemeye hazırsa, bugün önemli ve olumlu gelişmeler yaşanabilir” ifadelerini kullandı. Ayrıca, Ukrayna heyetinin İstanbul’a, net bir gündemle ve büyük barış adımlarını atmaya niyetli bir biçimde geldiği belirtildi. Moskova ise İstanbul’daki görüşmelerde, barış şartlarını içeren bir metin sunacağını duyurmuştu. Ancak, Kiev’in talepleri önceden paylaşılmadı. Rusya’nın çağrısıyla düzenlenen ilk tur görüşmede, Kiev 30 günlük ateşkes talebinde bulunmuştu. Kamuoyuna yansıyan bilgilere göre, toplantıdan çıkan en somut sonuç ise, karşılıklı biner esirin takası oldu. Bu, savaşın başından bu yana gerçekleştirilen en büyük takas operasyonu olarak kayıtlara geçti ve geçtiğimiz günlerde planlandığı gibi tamamlandı.
Ukrayna’nın Talepleri ve Güncel Durum
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, Pazar günü yaptığı açıklamada, masaya “koşulsuz ve tam bir ateşkes” talebiyle oturacaklarını tekrar vurguladı. Ayrıca, esir takası ve “Ukrayna’dan Rusya’ya kaçırılan çocukların iadesi” de Kiev’in öncelikli gündem maddeleri arasında yer alıyor. Zelenskiy, kalıcı bir barışın sağlanması için liderler seviyesinde bir zirve düzenlenmesi gerektiğini de sözlerine ekledi. Reuters’a göre, Ukrayna heyeti İstanbul’daki görüşmelerde, barış anlaşması teklifi de iletecek. Bu teklif, savaş döneminde Ukrayna ordusuna herhangi bir sınırlama getirilmemesi ve Kiev’e savaş tazminatı ödenmesi gibi maddeleri içeriyor. Moskova ise “koşulsuz” ateşkes talebini reddediyor ve BM Büyükelçisi Vasiliy Nebenzya, olası bir ateşkes sürecinde Batılı ülkelerin silah sevkiyatını durdurmasını şart koştu. Rus ordusu şu anda Ukrayna topraklarının yaklaşık %20’sini kontrol ediyor ve bu alan, Türkiye’nin Konya ili kadar büyük.
Tanıdık ve Güçlü Liderler
Rusya tarafını, önceki turda olduğu gibi, Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in danışmanı Vladimir Medinskiy temsil ediyor. Ukrayna tarafında ise, Savunma Bakanı Rüstem Umerov, heyetin başında yer alıyor. Zelenskiy, geçtiğimiz ay Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin ile yüz yüze görüşmeyi teklif etmiş, ABD Başkanı Donald Trump ise Putin’e İstanbul’da görüşme önerisinde bulunmuştu. Ancak, Rusya bu çağrıları görmezden gelerek, düşük seviyeli bir heyetle İstanbul’a katıldı. Aynı zamanda, Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov’un, ABD’li mevkidaşı Marco Rubio ile telefon görüşmesi yaparak, İstanbul müzakerelerini değerlendirdiği bildirildi. ABD ve Avrupa ülkelerinin üst düzey diplomatik temsilcileri ise, İstanbul’daki ikinci tur görüşmeler için diplomatik yolların açık tutulması gerektiğini vurguladı.
Türkiye’nin Aracı Rolü ve Güvenlik Operasyonları
ABD’nin İstanbul’daki ilk tur görüşmelerden sonra, müzakerelerin Vatikan’ın ev sahipliğinde devam etmesini önermesi, Türkiye’nin arabuluculuk rolünü güçlendirdi. Geçen hafta, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Moskova ve Kiev’e yeniden İstanbul’da görüşmeler yapmaya hazır olduklarını belirtti. Rusya Dışişleri Bakanı Sergey Lavrov da, İstanbul’da tekrar görüşeceklerini açıkladı. Almanya’daki koalisyon ortağı SPD’nin Meclis Grup Başkanı Matthias Miersch ise, “Diplomatik sürecin ilerlemesi adına her fırsatın değerlendirilmesi çok önemli. En azından yeniden görüşmek için çaba gösteriliyor” dedi.
Ukrayna’nın En Önemli Operasyonu ve Son Gelişmeler
Bugünkü görüşmeler, Ukrayna’nın savaş boyunca Rusya’ya karşı düzenlediği en büyük ve kapsamlı saldırıların gölgesinde gerçekleşiyor. Ukrayna Güvenlik Servisi (SBU), “Örümcek Ağı Operasyonu” adını verdiği büyük çaplı saldırıyla, Olenya ve Belaya hava üslerini hedef aldı. Zelenskiy, bu operasyonun yaklaşık bir buçuk yıl süren hazırlıkların sonucu olduğunu belirtti. SBU yetkilileri, Rusya’nın hava filosuna ait 41 uçağın imha edildiğini, kamyon kasalarında gizlenmiş 117 insansız hava aracının kullanıldığını ve toplam zararının 7 milyar dolar olduğunu açıkladı. Zelenskiy, Twitter hesabından yaptığı açıklamada, “Rusya’ya baskı uygulama zamanı geldi. Bu, yaptırımlar, ordu ve diplomasiyle olacak” ifadelerini kullandı. Bu büyük operasyon, Ukrayna’nın savaş alanındaki en önemli adımlarından biri olarak görülüyor.