Nöbetçi Eczaneler
Uzayın Derinliklerinden Gelen Heyecan Verici Haberler
NASA’nın 2018 yılında uzay araştırmaları tarihine yeni bir sayfa ekleyen TESS (Transiting Exoplanet Survey Satellite) isimli uzay teleskobu, gökyüzünü adeta hayalet gibi taramaya devam ediyor. Bu muhteşem cihaz, şu ana kadar 7.600’ün üzerinde geçiş olayını tespit etti ve bunlardan 630’ini gerçekten de yeni gezegenler olarak doğruladı. Her 30 dakikada bir gökyüzünün geniş bir bölümünü tarayan dört hassas kamerası sayesinde, yıldızların ışıklarında ufak tefek düşüşleri kaydediyor ve bu sayede uzaklardaki gizemli gezegenlerin varlıklarını ortaya çıkarıyor.
İşte bu gözlemler sayesinde, Dünya’dan yaklaşık 154 ışık yılı uzaklıkta yeni bir gezegen keşfedildi. TOI-1846 b adı verilen bu gezegen, Dünya’nın iki katı büyüklüğünde ve yaklaşık dört katı kütleye sahip. Kızıl cüce yıldızın yörüngesinde dönen bu gök cismi, her dört günde bir yıldızının önünden geçerek ışığında hafif bir azalma yaratıyor. Bu düzenli sinyaller, Mart aylarında ilk kez kayıtlara alındığında, bilim insanlarının dikkatini çekti ve detaylı araştırmalar başladı. Gezegen, hem gökyüzünden hem de yer tabanlı teleskoplardan alınan verilerle kesin olarak doğrulandı.
Boyutlarıyla dikkat çeken TOI-1846 b, bilim insanlarının “yarıçap boşluğu” adı verdikleri özel bir kategoriye giriyor. Bu kategori, kayalık yapıya sahip küçük gezegenler ile gaz devleri arasında kalan ve boyutlarıyla adeta bir köprü oluşturan cisimleri kapsıyor. Tahminlere göre, yüzey sıcaklığı yaklaşık 315°C olan bu gezegenin yapısı halen tam anlamıyla netleşmiş değil. Ancak modeller, onun kayalık bir çekirdeğe sahip olabileceğini, üzerine kalın bir buz tabakası ve belki de ince bir atmosfer veya sığ bir okyanus barındırabileceğini öne sürüyor. Bilim insanları, yüksek sıcaklıklara rağmen suyun bu koşullarda korunma ihtimalini de göz ardı etmiyor.
Yörüngesi ve Yıldızın Özellikleri
TOI-1846 b’nin yörüngesi, Güneşimizdeki Merkür’den bile daha kısa bir süreyi kapsıyor. Yapılan detaylı hesaplamalar, gezegenin yıldızını dört günden daha kısa bir sürede dolan bir yörüngede döndüğünü gösteriyor. Bu, gezegenin yıldızına olan yakınlığını ve bu yakınlıkla birlikte ortaya çıkan ilginç dinamikleri ortaya koyuyor. Kırmızı cüce yıldız, Güneş’e kıyasla %40 oranında daha küçük ve daha düşük kütleye sahip. Yaklaşık 3300°C sıcaklığında parlayan bu yıldız, Güneş’e göre çok daha sönük olsa da, çevresindeki gezegenler için çok daha yakın yörüngelerde bulunmalarını gerektiriyor. Bu yakınlık, gezegenlerin yıldız önünden geçerken oluşturduğu ışık düşüşlerinin tespiti açısından büyük avantaj sağlıyor.
Gezegenin sürekli aynı yüzü yıldızına dönük olma ihtimali, bilim insanlarını düşündürüyor. Bu durum, “kütleçekim kilidi” olarak adlandırılıyor ve bir yüzeyin sürekli sıcak, diğer yüzeyin ise kalıcı olarak soğuk kalmasına neden olabiliyor. Eğer bu durum gerçekse, gezegenin ısı dağılımı dengesiz olur ve suyun daha serin bölgelerde hapsolmasına yol açabilir. NASA ise, TOI-1846 b’nin atmosferini detaylı incelemek amacıyla James Webb Uzay Teleskobu’nu devreye sokmayı planlıyor. Kızılötesi gözlemlerle, gezegenin atmosferinde su buharı, metan veya karbondioksit gibi gazların varlığı araştırılacak.
Gezegenin Gizemleri ve Gelecekteki Araştırmalar
Ayrıca, diğer teleskoplar ve gözlemevleri tarafından yapılan gözlemler, gezegenin kütlesi ve yapısı hakkında önemli bilgiler sağlıyor. Yapılan hesaplamalar, TOI-1846 b’nin yörüngesinde başka küçük gezegenlerin de olabileceğine işaret ediyor. Özellikle, bu sistemde tespit edilen küçük sapmalar, daha uzak bölgelerde, yaşanabilir koşullara sahip başka gezegenlerin varlığı olasılığını güçlendiriyor. Bu keşif, uzayda yeni yaşam alanlarının kapılarını aralayabilir ve insanlığın evreni anlamasında yeni kapılar açabilir.