Nöbetçi Eczaneler
Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde (TBMM), PKK’nın silah bırakma süreci kapsamında gerekli yasal düzenlemelerin hazırlanması amacıyla kurulması planlanan komisyonun oluşturulması için çalışmalar hız kazandı. TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, siyasi partilerden 31 Temmuz Perşembe günü saat 17.00’ye kadar komisyona katılacak üyelerin isimlerini bildirmelerini talep etmişti. Bu çağrıya CHP de olumlu yanıt vererek komisyona katılacağını duyurdu. Peki, hükümetin “Terörsüz Türkiye” olarak nitelendirdiği bu Meclis komisyonu hangi görevleri üstlenecek ve PKK’nın silah bırakma sürecinde nasıl bir rol oynayacak?
Komisyonun Öncelikli Görevleri
PKK’nın silah bırakma sürecinin devamı niteliğinde oluşturulacak olan bu komisyon, sürecin yasal çerçevesini belirleyerek, yaz ayları boyunca yoğun çalışmalar yapacak ve Ekim ayında TBMM’nin yeni yasama dönemine hazır hale gelmesini sağlayacak. Komisyonun gündeminde, örgütün tasfiyesi sonrası eski üyelerinin toplumsal hayata entegrasyonu, suçlu olanların hukuki durumları ve suça karışmamış kişilerin statüsünün ne olacağı gibi kritik konular yer alacak.
Demokratik Emekçi (DEM) Parti’nin önerisine göre, komisyonun en acil görevi, Kolombiya ve benzeri ülkelerde uygulandığı gibi silahsızlanmayı teşvik eden, silah bırakan örgüt mensuplarının siyasi, sosyal ve kamusal yaşama entegrasyonunu sağlayan özel bir yasa taslağı hazırlamak olmalıdır. Bu sürecin eş zamanlı olarak infaz düzenlemesini de kapsaması bekleniyor. Ayrıca, terörle mücadele kanununun ya tamamen kaldırılması ya da uluslararası sözleşmelere uyumlu hale getirilerek ifade özgürlüğünün önünün açılması da komisyonun gündeminde bulunuyor.
Komisyonun Yetkileri ve Çalışma Şekli
Komisyonun hazırlayacağı yasal düzenlemeler öncelikle ilgili ihtisas komisyonlarına gönderilecek, ardından TBMM Genel Kurulu’nda görüşülerek yasalaşması sağlanacak. Ayrıca, çözüm komisyonu kendi içinde bir alt komisyon kurarak silahsızlanma sürecini yakından takip edebilir. CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Sözcü TV’deki açıklamalarında komisyonun sadece bir değerlendirme ve uzlaşma platformu olduğunu, kanun çıkarma yetkisinin olmadığını vurgulamıştır. Özel, “Bu komisyona gereğinden fazla şüpheyle ve yetkiyle bakılıyor. Devlet yetkilileri, şehit aileleri, gaziler ve terörden zarar görenler burada görüşlerini aktaracak. Komisyon, ne olup bittiğini değerlendiren, kanun önerileri sunabilen bir uzlaşma platformudur. Kanunlar burada değil, Genel Kurul’da çıkarılacak” ifadelerini kullanmıştır.
Çalışma Takvimi ve Karar Mekanizması
TBMM Başkanı Numan Kurtulmuş, komisyonun Ağustos ayının ilk haftasında çalışmalarına başlayacağını belirtmiştir. Toplantılarda rutin kararlar çoğunlukla kabul edilirken, stratejik kararların alınmasında 5’te 3 nitelikli çoğunluk aranacak. Bu sayede tüm siyasi partilerin ortak iradesiyle önemli kararlar alınması hedefleniyor. Kurtulmuş, yaptığı görüşmelerdeki olumlu havaya dikkat çekerek, “Tüm siyasi liderler ve grup başkanvekilleriyle yapılan görüşmeler çok olumlu geçti” demiştir.
CHP’nin Komisyona Katılma Süreci ve Şartları
Uzun süre CHP’nin komisyona katılıp katılmayacağı tartışma konusu oldu. Parti yetkilileri, komisyona katılımın bazı şartlara bağlı olduğunu ve kesin katılım kararı olmadığını ifade etmişti. CHP, süreci sadece “Terörsüz Türkiye” veya barış ekseninde değil; genel demokratikleşme, siyasi davaların sona ermesi ve tutuksuz yargılama ilkeleri kapsamında değerlendirmiştir. Bu çerçevede, 16 maddelik kapsamlı bir öneri paketi TBMM Başkanlığına sunulmuştur.
CHP Genel Başkanı Özgür Özel, Kurtulmuş ile yaptığı görüşmelerde, nitelikli çoğunlukla karar alınması şartının kabul edildiğini belirterek, “Nitelikli çoğunluk bizim için önemlidir. CHP, komisyona 10 temsilci atayacak ve aktif görev alacaktır” demiştir. Özel ayrıca, komisyonun CHP’nin önerdiği şekilde çalışmaması halinde partinin katılım durumunu yeniden değerlendireceğini ifade etmiştir. Özel, nitelikli çoğunluk için iki farklı formül üzerinde çalışmaların sürdüğünü; bunların 31 veya 34 onay gerektirdiğini açıklamıştır. Bu sayede, AK Parti, MHP, Hüda Par ve DSP’nin toplam 27 sandalyesiyle karar alması engellenmiş olacak, en az bir başka partinin de onayı aranacaktır.
Komisyon Üyelerinin Dağılımı ve Partilerin Tutumu
51 üyeden oluşması planlanan komisyonda, AKP, MHP ve DEM Parti’nin ardından Yeni Yol, Emek Partisi (EMEP), Demokratik Sol Parti (DSP), Hür Dava Partisi (HÜDA PAR) ve CHP de katılım kararı almıştır. İYİ Parti ise komisyonda yer almayacağını açıklamıştır. Türkiye İşçi Partisi (TİP), Yeniden Refah Partisi (YRP) ve Demokrat Parti (DP) ise katılım konusunda değerlendirme sürecindedir.
Partilere göre sandalye dağılımı şu şekildedir: AKP 21, CHP 10, DEM Parti 4, MHP 4, İYİ Parti 3, Yeni Yol 3, HÜDA PAR 1, YRP 1, TİP 1, EMEP 1, DSP 1 ve DP 1. CHP lideri Özel, İYİ Parti’nin katılmama kararının nitelikli çoğunluk hesabını etkilemeyeceğini, kararların 51 tam üye üzerinden değerlendirileceğini belirtmiştir.
Kaynak: DW / GS, MUK, HS, TY