Nöbetçi Eczaneler
Parkinson Hastalığında Yeni Bir Erken Tanı Yöntemi: Kulak Kirine Dikkat
Parkinson hastalığı, belirtilerini gösterene kadar yıllarca fark edilmeden ilerleyebilen karmaşık bir nörodejeneratif hastalıktır. Ancak, bilim insanlarının son araştırmaları, hastalığın erken teşhisinde devrim yaratabilecek yeni bir yöntemi ortaya koyuyor. Özellikle kulağımızdaki sıradan görülen bir salgının, Parkinson hastalığını çok daha erken fark etmemizi sağlayabileceği düşünülüyor.
Çin’de gerçekleştirilen kapsamlı bir çalışma, kulak kirinde bulunan kimyasal bileşenlerin Parkinson hastalarına özgü belirli yapılar içerdiğini ortaya koydu. Bu gelişme, hastalığın teşhisinde yeni bir kapı aralıyor.
Kulak Kirine Yönelik İlginç Bir Yaklaşım
Bilim insanları, sebum adı verilen ciltteki yağ salgısında Parkinson hastalarında belirgin değişiklikler olduğunu tespit etti. Bu değişiklikler, kulak kirinde de kendini gösteriyor. Özellikle, uçucu organik bileşikler (VOC’ler) olarak adlandırılan bu kimyasal maddeler, nörolojik hasar, oksidatif stres ve iltihaplanma gibi hastalığın temel mekanizmalarıyla doğrudan ilişkili olabiliyor.
Ancak, deri yüzeyinden alınan örneklerin çevresel faktörler (hava kirliliği, nem, kirleticiler) tarafından etkilenmesi nedeniyle güvenilirlik sorunları ortaya çıkıyordu. Bu nedenle araştırmacılar, çevresel etkilerin en az olduğu ve daha stabil olan kulak kirine odaklandı.
Başarı Oranını Yüksek Seviyeye Çıkaran Bulgular
2017-2021 yılları arasında Çin’in Yunnan bölgesinde 209 kişinin kulak kirleri örneği toplandı. Bu kişilerden 108’i, klinik olarak Parkinson hastası olarak teşhis edilmişti. Gaz kromatografisi ve kütle spektrometrisi teknikleriyle yapılan detaylı analizler sonucunda, Parkinson hastalarının kulak kirinde sağlıklı bireylerden anlamlı biçimde farklı olan dört uçucu organik bileşik saptandı: etilbenzen, 4-etiltoluen, pentanal ve 2-pentadesil-1,3-dioksolan.
Yapay Zeka Destekli Tanı Sistemleri
Bilim insanları, bu kimyasal verileri analiz edebilecek, yapay zeka tabanlı bir koku tanıma sistemi geliştirdi. Bu sistem, Parkinson hastalarını sağlıklı bireylerden %94 oranında yüksek doğrulukla ayırt edebiliyor. Uzmanlar, bu teknolojinin düşük maliyetli, hızlı ve kolay uygulanabilir bir ön tarama yöntemi olarak kliniklerde kullanılabileceğine inanıyor.
Parkinson Hastalığı Hakkında Bilgiler
Parkinson, Alzheimer hastalığından sonra en yaygın görülen nörodejeneratif hastalıklar arasında yer alıyor. Genellikle 60 yaş ve üzeri bireyleri etkilerken, bazı durumlarda erken yaşlarda da ortaya çıkabiliyor. Hastalık, titreme, kas sertliği, yavaş hareketler ve denge sorunları gibi motor semptomlarla kendini gösteriyor. Bu belirtiler, zamanla hastanın günlük yaşamını ciddi biçimde etkileyebiliyor.
ABD’de her yıl yaklaşık 500 bin yeni Parkinson teşhisi konuluyor. Ancak, teşhis edilmemiş birçok kişi olduğu düşünülüyor ve toplam vaka sayısının bir milyonu aşabileceği tahmin ediliyor. Tedavi maliyetleri yılda yaklaşık 14 milyar dolara ulaşırken, uzamanlar 2040 yılına kadar bu sayının iki katına çıkmasının beklendiğini belirtiyorlar.