Nöbetçi Eczaneler
NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’den Acil Savunma Harcamaları Uyarısı
Lahey’deki NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi öncesinde konuşan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, üye ülkelerin savunma harcamaları konusunda belirlenen yeni ve iddialı hedeflerin hızla hayata geçirilmesi gerektiği çağrısında bulundu. Rusya’nın askeri modernizasyon hızını ‘nefes kesici ve ürkütücü’ olarak nitelendiren Rutte, bu gelişmelerin NATO’nun güvenliği açısından ciddi bir tehdit oluşturduğunu vurguladı.
Rutte, “Gerekli hazırlıklar şimdi yapılmazsa, üç ila beş yıl içinde NATO’nun kendini savunma kapasitesi ciddi anlamda zayıflayabilir” diyerek alarm verdi. Ayrıca, Rusya’nın ekonomik büyüklüğünün NATO’nun toplam ekonomisinin 25 katı olduğunu hatırlatarak, Rus ordusunun şu anda NATO’nun bir yılda ürettiği topçu mühimmatını sadece üç ayda ürettiğine dikkat çekti. Bu durumun uzun vadede sürdürülebilir olmadığını ve savunma yatırımlarının artırılmasının kaçınılmaz olduğunu belirtti.
Yeni Hedefler ve Üye Ülkelerin Tavırları
Rutte, mevcut savunma harcama hedefinin, üye ülkelerin yıllık savunma bütçelerinin GSYİH’nin en az %2’sine ulaşmasını öngördüğünü hatırlatarak, yeni hedefin ise daha iddialı olduğunu ifade etti. Bu yeni hedef, NATO üyelerinin savunma harcamalarını GSYİH’nin en az %5’ine çıkarmayı ve en az %3,5’inin konvansiyonel silah ve askerî altyapıya ayrılmasını içeriyor. Ayrıca, terörle mücadele ve altyapı projeleri gibi askeri amaçlara hizmet eden yatırımlar da bu hedeflerin kapsamına alınabilecek.
Öte yandan, bazı NATO ülkeleri, özellikle İtalya ve İngiltere, 2035 yılına kadar bu hedefleri gerçekleştirmeyi planlıyorlar ve 2032’yi nihai tarih olarak belirlemişti. Rutte, bu hedeflere ulaşmak için Almanya’nın 2029 yılına kadar savunma bütçesini GSYİH’nin %3,5’ine çıkarması yönündeki kararlılığını övgüyle karşıladı ve Berlin’in tutumunun örnek teşkil ettiğini söyledi.
Resmi Kabul ve Hedeflerin Detayları
Yeni NATO savunma harcama hedeflerinin, 24-25 Haziran’da düzenlenen zirvede üye ülkeler tarafından resmen kabul edilmesi bekleniyor. Bu kapsamda, üye ülkelerin toplam savunma bütçelerinin, GSYİH’nin en az %5’ine çıkması ve en az %3,5’inin konvansiyonel savunma ve altyapıya ayrılması öngörülüyor. Ayrıca, altyapı projeleri kapsamında, tank geçişlerine uygun köprüler, genişletilmiş limanlar ve demiryolu hatlarına yatırım gibi askeri amaçlı altyapı harcamaları da bu hedefler dahil edilecek.
Mevcut durumda, NATO’nun temel savunma harcama hedefi, üye ülkelerin yıllık savunma giderlerinin GSYİH’nin en az %2’si olmasını öngörüyor. Ancak, yeni hedefle birlikte, bu oran önemli ölçüde artmış olacak ve NATO’nun genel savunma kapasitesinin güçlendirilmesine katkı sağlayacak.
ABD’nin NATO Bağlılığı ve Avrupa Ülkelerine Mesajlar
Rutte, ABD’nin NATO’ya olan bağlılığı konusunda çıkan şüpheleri kesin bir dille reddetti. Avrupa’daki müttefiklerin bu konuda endişelenmesine gerek olmadığını vurgulayan Rutte, “ABD Başkanı ve ABD yönetimi, NATO’ya tamamen bağlıdır” ifadelerini kullandı. Bu bağlılık, aynı zamanda Avrupa ülkeleri ve Kanada’nın savunma harcamalarını artırması yönündeki beklentiyi de beraberinde getiriyor.
Ukrayna ve Zelenskiy’e Destek
Rutte, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e desteğin devam edeceğinin altını çizerek, ona “Burada dostlar arasındasınız” mesajını iletti. Ayrıca, “Herkes sizi güçlü tutmak, bu mücadelede desteklemek ve bu korkutucu savaşı kalıcı ve sürdürülebilir bir barışla sona erdirmek konusunda son derece kararlıyız” dedi. Rutte, Zelenskiy’e verdiği destek sözünü yineleyerek, Kiev’e olan dayanışmasını gösterdi.
ABD’de, Donald Trump’ın Ocak ayındaki ikinci dönem başkanlık görevi sonrası Washington’un Ukrayna’nın NATO’ya katılmasını yakın zamanda mümkün görmediği ve Kiev’e askeri desteği askıya aldığı biliniyor.
Türkiye ve Erdoğan’ın Zirvedeki Rolü
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Lahey’deki NATO Zirvesi’ne katılacağını duyurdu. Altun, yaptığı açıklamada, zirvede “Avrupa-Atlantik bölgesine yönelik tehditler ve riskler hakkında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunulacağını” belirtti. Erdoğan’ın resmi paylaşımında ise, “Lahey’e hareket edilmiştir” ifadeleri yer aldı ve Türkiye’nin Avrupa’nın güvenliğine önemli katkılar sunmaya devam ettiğine dikkat çekildi.
Altun, ayrıca, “Bölgedeki ateşkes ve kalıcı barışın sağlanması için tüm çabaları destekleyeceğiz. Dün gece gerçekleşen ve taraflar arasında ateşkes sağlanmasına dair mutabakatı memnuniyetle karşıladık. Tüm tarafların bu ateşkese tam uyum göstermesi en büyük dileğimizdir. Bölgemiz, etkileri küresel ölçekte hissedilecek bir savaşın yükünü taşıyamaz. Diplomasiye şans tanımak en akılcı ve doğru yoldur. Türkiye olarak, uluslararası hukuka uygun, ilkeli ve diplomasiye öncelik veren tutumumuzdan taviz vermeden ilerleyeceğiz” ifadelerini kullandı.
Erdoğan’ın zirve sırasında, ABD Başkanı Donald Trump ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz gibi liderlerle ikili görüşmeler yapması bekleniyor. Bu görüşmelerde, bölgesel ve küresel güvenlik konuları, savunma işbirliği ve yeni stratejik ortaklıklar ele alınacak.