NATO Genel Sekreteri Mark Rutte’den Kritik Savunma Harcamaları Çağrısı
Lahey’deki NATO Devlet ve Hükümet Başkanları Zirvesi öncesinde konuşan NATO Genel Sekreteri Mark Rutte, üye ülkelerin savunma harcamalarında belirlenen yeni hedeflerin hızlıca hayata geçirilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Rusya’nın askeri yapılanmasının hızla yeniden şekillenmekte olduğunu ve bu durumun “nefes kesici ve ürkütücü” seviyeye ulaştığını belirten Rutte, acil önlemler alınmadığı takdirde üç ila beş yıl içinde NATO’nun kendini savunma kapasitesinin ciddi anlamda zayıflayabileceği uyarısında bulundu.
Rusya’nın, ekonomisinin yaklaşık 25 katı büyüklüğündeki NATO’nun toplam savunma bütçesinden çok daha hızlı askeri üretim yaptığına dikkat çeken Rutte, halihazırda Rus ordusunun, NATO’nun yıllık toplam mühimmat üretim kapasitesinin üç ay içerisinde üretebileceği kadar topçu mühimmatını üretebildiğini belirtti. Bu durumun uzun vadede sürdürülebilir olmadığını ve NATO ülkelerinin acilen yatırımlarını artırması gerektiğini vurguladı.
Yeni Hedefler ve Üye Ülkelerin Yol Haritası
Mevcut durumda NATO’nun savunma harcamaları için belirlenmiş hedef,%2’lik GSYİH oranını aşmamaktadır. Ancak yeni hedefle birlikte, üye ülkelerin savunma bütçelerinin GSYİH’nin en az %5’ine çıkarılması planlanıyor. Bu toplamın en az %3,5’inin konvansiyonel askeri harcamalara ayrılması öngörülüyor. Ayrıca, terörle mücadele faaliyetleri ve altyapıya yönelik yatırımlar da bu yeni hedef kapsamında değerlendirilecek. Özellikle demiryolu hatlarına, tank geçişine uygun köprülere ve genişletilmiş limanlara yapılacak yatırımlar, askeri operasyonların etkinliğini artırmak amacıyla bu hedeflere dahil edilecek.
Şu anda NATO’nun savunma harcamalarını %2 seviyesinde tutma hedefi bulunmakta olup, yeni hedefle birlikte bu oran %5’e çıkarılmaya çalışılacak. Zirvede, üye ülkelerin bu hedefi 2029 yılına kadar gerçekleştirmeleri konusunda mutabakat sağlanması bekleniyor.
ABD’nin NATO’ya Bağlılığı ve Avrupa Ülkelerine Mesaj
NATO Genel Sekreteri Rutte, ABD’nin ittifaka olan kararlılığı konusunda herhangi bir şüphe bulunmadığını belirtti. Avrupa ülkelerinin bu konuda endişeye kapılmaması gerektiğine vurgu yaparak, “ABD Başkanı ve yönetiminin NATO’ya tam bağlılık içinde olduğunu” dile getirdi. Bu güçlü bağlılığın, Avrupa ülkeleri ve Kanada’nın savunma harcamalarını artırması yönündeki beklentiyi de beraberinde getirdiğine işaret etti.
Ukrayna’ya Destek ve Zelenskiy ile İlişkiler
Rutte, Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy’e verilen desteğin devam edeceğinin altını çizdi. Kendisine yapılan ziyarette, Zelenskiy’e şu mesajlar iletildi: “Burada dostlar arasındasınız, herkes sizi güçlü tutmak, mücadelede desteklemek ve bu korkunç savaşı kalıcı ve sürdürülebilir bir barışla sona erdirmek konusunda kararlı.” Ayrıca, Rutte, Zelenskiy’e Kiev’e olan desteğin süreceğine dair kesin teminat verdi. ABD’de Donald Trump’ın ikinci kez başkanlık koltuğuna oturmasının ardından Washington’un, Ukrayna’nın yakın zamanda NATO’ya katılmasını olası görmediği ve askeri desteği askıya aldığı da hatırlatıldı.
Erdoğan ve Türkiye’nin NATO Zirvesi Katılımı
Cumhurbaşkanlığı İletişim Başkanı Fahrettin Altun, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Lahey’deki NATO Zirvesi’ne katılacağını açıkladı. Altun, yaptığı sosyal medya paylaşımında, zirvede “Avrupa-Atlantik coğrafyasına yönelik tehditler ve riskler hakkında stratejik düzeyde görüş alışverişinde bulunulacağını” belirtti. Ayrıca, Erdoğan’ın hesabından yapılan diğer paylaşımda, “Avrupa’nın güvenliğine birçok ülkenin toplamından fazla katkı sunan ülkemiz, NATO’nun savunma girişimlerine uygun şekilde dâhil edilmelidir” denildi.
Erdoğan, zirve sırasında ABD Başkanı Donald Trump ve Almanya Başbakanı Friedrich Merz gibi liderlerle ikili görüşmeler yapmayı planlıyor. Ayrıca, zirve sırasında bölgedeki ateşkes ve kalıcı barış için yürütülecek diplomatik girişimlerin de detaylı şekilde ele alınması bekleniyor.
Diplomasi ve Bölgesel Barış Vurgusu
Erdoğan’ın yaptığı açıklamada, “Gerek zirvede gerek ikili görüşmelerde, Netanyahu hükûmetinin Filistin halkına yönelik katliamlarına da dikkat çekeceğiz” ifadelerine yer verdi. Ayrıca, “Bölgede ateşkesi sağlayacak ve kalıcı sükûnetin yolu açacak tüm girişimleri destekliyoruz” dedi. Erdoğan, bölgedeki savaşın etkilerinin tüm dünyaya yansımaması ve barışın sağlanması adına diplomasiye öncelik verilmesi gerektiğine vurgu yaptı. Uluslararası hukuka uygun, diplomasiye dayalı çözüm yollarının tercih edilmesi gerektiğini belirtti ve Türkiye’nin bu konuda kararlı duruşunu sürdüreceğini ifade etti.