Giriş ve Genel Bilgiler
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu (TÜRK-İŞ) tarafından gerçekleştirilen ve çalışanların yaşam koşullarını ortaya koymayı amaçlayan aylık “Gıda ve Yaşam Maliyeti Araştırması”nın 2025 Haziran ayı sonuçları açıklandı. Bu kapsamda, Ankara’da yaşayan dört kişilik bir ailenin sağlıklı, dengeli ve yeterli beslenmesi için gerekli aylık gıda harcaması tutarı 26 bin 115,18 TL olarak belirlendi. Aynı zamanda, gıda ile beraber giyim, konut (kira, elektrik, su ve yakıt gibi temel giderler), ulaşım, eğitim ve sağlık gibi temel ihtiyaçlar için toplam aylık harcamaların tutarı 85 bin 65 TL seviyesine ulaştı. Ayrıca, bekar bir çalışanın aylık yaşam maliyetinin ise 33 bin 586,82 TL olduğu hesaplandı.
Fiyat Artışları ve Enflasyon Verileri
Haziran ayındaki veriler gösteriyor ki, Ankara’da dört kişilik bir ailenin gıda harcaması için yaptığı toplam harcamadaki artış %4,08 oranında gerçekleşti. Bu dönemde, “Mutfak enflasyonu”nda 12 aylık toplam değişim oranı %37,60, yıllık ortalama artış ise %44,58 olarak kayıtlara geçti. Yılın ilk altı ayındaki toplam artış oranı ise %23,87 seviyesinde gerçekleşti.
Gıda Ürünlerindeki Fiyat Değişimleri
Süt ve Yoğurt Sabit Kaldı, Et ve Tavuk Fiyatları Artış Gösterdi
- Süt, yoğurt ve peynir ürünleri grubunda, piyasa rekabetinin etkisiyle fiyatlarda önemli bir değişiklik gözlemlenmedi. Ancak, bazı markalarda fiyat istikrarı sürerken, genel anlamda ortalama fiyatlar aynen kaldı.
- Et, tavuk, balık ve yumurta ürünleri grubunda ise dana kıyma ve kuşbaşı etin kilogram fiyatında hafif artışlar görüldü.
- Kuru baklagillerde (kuru fasulye, nohut, yeşil ve kırmızı mercimek) fiyat artışları yaşandı; özellikle nohut ve yeşil mercimeğin fiyatları yükseldi.
- Meyve fiyatları ise kilogram başına artış gösterdi. Patlıcan, kabak, fasulye, biber, salatalık ve domates gibi sebzelerin fiyatında düşüş tespit edildi. Genel olarak sebze fiyatı kilogramda 54,46 TL’ye, meyve fiyatı ise 138,65 TL’ye çıktı.
- Toplam 33 ürünün fiyat değişimi dikkate alınarak yapılan hesaplamada, meyve ve sebze ortalama fiyatı kilogram başına 83,33 TL seviyesine ulaştı.
- Ekmek, pirinç, un, makarna, bulgur, irmik gibi temel ürünlerde ise ekmeğin fiyatı sabit kalırken, pirinç ve makarna fiyatlarında hafif artışlar görüldü. Bulgur ve irmiğin fiyatında ise herhangi bir değişiklik yaşanmadı.
Yaşam Maliyeti ve Amaçlar
Türkiye İşçi Sendikaları Konfederasyonu, yaşam maliyetini belirlerken şu açıklamayı yaptı: “TÜRK-İŞ, enflasyon hesaplaması yapmamakta; bunun yerine, dört kişilik bir ailenin insanca geçimini sürdürebilmesi için gereken toplam toplam geliri belirlemeye çalışmaktadır. Bu tutar, ücret değil, ailenin ihtiyaç duyduğu toplam harcamaları temsil etmektedir. Yapılan araştırma, esasen çalışanların sadece ‘karınlarını doyurması’ değil, aynı zamanda ‘insan onuru ve değeri ile uyumlu bir yaşam’ sürdürebilmesi için gereken toplam harcamayı ölçmeyi amaçlamaktadır.”
Sonuç ve Değerlendirme
Bu araştırma, yaşam maliyetinin her ay güncellenen ve değişen dinamiklerini ortaya koymakta olup, ücretlerin ve gelirlerin bu maliyetleri karşılamada yetersiz kalıp kalmadığını anlamak adına önemli bir göstergedir. Ayrıca, fiyatlardaki değişikliklerin aile bütçelerine olan etkisini net bir şekilde gözler önüne sermektedir.