Nöbetçi Eczaneler
Houston’un Uzay Mekiği Özlemi Yeniden Alevleniyor: Siyasi Çekişmeler ve Büyük Bütçe Planları
NASA’nın bütçe kısıtlamaları ve ekonomik zorluklar içindeki günlerinde, Teksas’ın kalbinde yer alan Houston şehri, büyük bir hayali yeniden canlandırmak istiyor. Bu hayal, yaklaşık 10 yıldır sergilenmekte olan ve uzay tarihinin simgelerinden biri olan Discovery Uzay Mekiğinin, Virginia’daki Smithsonian Ulusal Hava ve Uzay Müzesi’nden alınarak Houston’a taşınması fikri. Bu girişim, sadece bir sergi değişikliği değil, aynı zamanda siyasi ve kültürel bir mücadeleye dönüşmüş durumda.
Senatörler Ted Cruz ve John Cornyn, bu vizyonun öncüsü olarak öne çıkıyor. Onlar, 2019 yılında kabul edilen ve Başkan Donald Trump döneminde yürürlüğe giren büyük çaplı vergi ve harcama yasasının parçası olarak, Discovery’nin Houston’a getirilmesine büyük katkılar sağlamak istiyorlar. Bu plan, resmi olarak “Bring the Space Shuttle Home Act” (Uzay Mekiğini Eve Getirme Yasası) adıyla sunuldu ve NASA’ya 10 milyar dolarlık ek bütçe kazandırmayı hedefliyor. Ayrıca, bu bütçenin 85 milyon doları, Discovery’nin taşınması ve Houston’da yeni bir sergi alanı inşası için ayrıldı.
Ancak, bu büyük planın maliyet ve riskleri de gözleri kamaştırıyor. Smithsonian Enstitüsü’ne göre, devasa bir uzay aracını ülke çapında taşımak, 300 ila 400 milyon dolar arasında bir maliyet gerektirebilir. Uzmanlar, bu sürecin “aşırı derecede karmaşık ve riskli” olduğunu ve özellikle mekiğin hassas yapısına zarar vermemek adına dikkatli olunması gerektiğini vurguluyor. Houston’a taşınması fikri ilk olarak Nisan ayında, Cruz ve Cornyn’in sunduğu yasa tasarısıyla gündeme geldi. Başlangıçta sadece 5 milyon dolarlık bir bütçe önerilmiş olsa da, kalan 80 milyon doların Houston’da inşa edilmesi planlanan yeni sergi alanına ayrılması öngörülüyor.
Houston, NASA’nın Johnson Uzay Merkezi’nin ana üssü olarak, uzay mekikleri ve astronotların tarihindeki önemli bir yer tutuyor. 27 yıl boyunca 39 görevde yer almış olan Discovery, 1984’te ilk uçuşunu gerçekleştirmiş ve özellikle Hubble Uzay Teleskobu’nun yörüngeye yerleştirilmesi gibi kritik görevlerde bulunmuştu. Uluslararası Uzay İstasyonu’nun montaj çalışmalarında ve çeşitli bilimsel deneylerde aktif rol aldı. 2011’de emekliye ayrıldıktan sonra Smithsonian’da sergileniyor. Peki, diğer mekiğin sergilendiği şehirler hangileri? Enterprise New York, Atlantis Florida ve Endeavour Los Angeles gibi şehirler, uzay tutkunlarının ilgisini çekiyor. Ancak, Houston’un bu büyük ve sembolik mekiğe sahip olmaması, bölge halkı ve yetkililer arasında uzun süredir tartışma konusu olmayı sürdürüyor.
NASA, 2011’de sergileyeceği şehirleri belirlerken, çeşitli kriterleri göz önünde bulundurmuştu. Bunlar arasında, sergileme alanının uygunluğu, finansal kaynaklar, ulusal öneme sahiplik ve coğrafi dağılım yer alıyordu. Ancak karar, birçok kişi ve bölge temsilcisi tarafından pek iç açıcı bulunmadı. O dönemde Teksas’tan 16 kongre üyesi, bu kararı “Houston Shuttle Snub” yani “Houston’a Mekik Saygısızlığı” olarak nitelendirerek, NASA’ya sert tepki göstermişti. Buna rağmen, NASA’nın Genel Müfettişlik Ofisi tarafından yapılan bağımsız incelemede, seçimin herhangi bir usulsüzlük veya siyasi müdahale olmadan yapıldığı açıklandı, ancak bölgesel tepkiler dinmedi.
Özellikle 20 Haziran’da düzenlenen basın toplantısında, Senatör Cornyn, “Smithsonian, ulusal bir hazine, ama tüm değerlerimizi temsil etmiyor” diyerek Houston’un hak ettiğine vurgu yaptı ve ekledi: “Keşke daha fazla mekik olsaydı, ama elimizde sadece dört tane var ve biz, 2010 yılında almak istediklerimizi şimdi alıyoruz.” Bu sözler, Houston’un uzun süredir beklediği uzay mekiğine kavuşma umudunu tekrar alevlendirdi. Ancak, bu hedefin gerçekleşip gerçekleşmeyeceği, siyasi iradeye ve bütçe imkanlarına bağlı olacak. Bir şey net: Houston’un uzay tutkunları ve bölge halkı, bu ikonik simgeyi en sonunda kendi şehirlerinde görmek için sabırsızlanıyor.