Suriye hükümeti, ülkenin kuzeydoğusunu kontrol eden Suriye Demokratik Güçleri (SDG) ile anlaşmaya vardı. YPG’nin siyasi yapısı olan SDG, Suriye’nin kuzeydoğusunu kontrol ediyor ve yıllardır Şam’ın kontrolüne karşı direniyordu. Anlaşmayla ülkenin neredeyse tamamı Aralık ayında Başkan Beşşar Esad rejiminin yerini alan yeni merkezi hükümetin kontrolüne girecek.
Suriye yönetimini Ahmed el-Şerah, SDG’yi ise Mullahem Abdi’nin temsil ettiği görüşmeler sonucunda taraflar, siyasi temsil, Suriye Kürtlerinin statüsü, ateşkes ve askeri entegrasyonu kapsayan geniş kapsamlı bir anlaşmaya vardı.
Anlaşmanın öne çıkanları
- Siyasi temsil ve hakların güvence altına alınması:
Dini ve etnik köken farkı gözetmeksizin tüm Suriyelilerin siyasi süreçlere katılımı ve devlet kurumlarında liyakate dayalı görev alma hakları garanti altına alınacak. - Kürt toplumunun statüsü:
Kürtler, Suriye devletinin asli bir bileşeni olarak kabul edilecek ve vatandaşlık ile anayasal hakları garanti altına alınacak. - Ateşkesin sağlanması:
Suriye topraklarının tamamında ateşkes ilan edilecek. - Kuzeydoğu Suriye’deki kurumların entegrasyonu:
Bölgede faaliyet gösteren tüm sivil ve askeri kurumlar Suriye yönetimine bağlanacak. Sınır kapıları, havaalanları, petrol ve gaz sahaları da dâhil olmak üzere, tüm kritik noktalar merkezi yönetimin kontrolüne alınacak. - Mültecilerin dönüşü:
Suriye’den ayrılan mültecilerin ülkelerine güvenli şekilde dönmeleri sağlanacak ve devlet tarafından korunmaları garanti altına alınacak. - Ülke birliği ve güvenliğin korunması:
Suriye devleti, ülkenin güvenliğini tehdit eden unsurlara karşı mücadelede desteklenecek ve Esad rejimine karşı devam eden mücadelenin sürdürülmesi sağlanacak. - Bölücülük ve nefret söylemlerine karşı önlem:
Tüm Suriyeli gruplar arasında bölücülük ve nefret söylemlerine karşı duruş sergilenecek, toplumsal barışı tehdit eden girişimler reddedilecek. - Anlaşmanın uygulanması:
Yürütme komiteleri, bu mutabakatın 2015 yılı sonuna kadar tam olarak hayata geçirilmesi için çalışacak.
Yeni bir dönem mi?
Bu anlaşma, PKK’nın Suriye uzantısı SDG ile Şam yönetimi arasında daha önce yürütülen müzakerelerin en somut adımlarından biri olarak değerlendiriliyor. Özellikle Kürt toplumuna anayasal güvence verilmesi ve SDG’ye bağlı yapılarının entegrasyonu, Şam yönetiminin örgütle ilişkilerini yeni bir boyuta taşıdığı şeklinde yorumlanıyor.
Ancak, anlaşmanın sahada ne ölçüde uygulanabileceği ve taraflar arasındaki koordinasyonun nasıl sağlanacağı merak konusu. Türkiye başta olmak üzere bölgesel aktörlerin bu süreci yakından takip ettiği ve anlaşmanın, PKK’nın Suriye’deki varlığını meşrulaştırma çabası olarak görülebileceği belirtiliyor. Bu çerçevede, mutabakatın sahadaki etkileri önümüzdeki süreçte daha net bir şekilde ortaya çıkacak.